چسب دهان روشی است که در آن برای تشویق تنفس از راه بینی در افرادی که از دهان نفس می‌کشند، لب‌ها را با چسب می‌بندند. البته شاید چسب دهان روشی مناسب برای همه نباشد. توماس جانسون، نویسنده مجله health line، از تجربه شخصی‌اش درباره استفاده از این محصول نوشته که در این مطلب با هم می‌خوانیم.
فهرست مطالب
چسب دهان یا بستن لب‌ها با چسب هنگام خواب برای هدایت تنفس از راه بینی است. سال‌ها بود که در مورد این ترند سلامتی شنیده بودم، اما تا مراجعه اخیرم به دندان‌پزشکی، علاقه‌مند به امتحان کردن آن نشدم.
متاسفانه بعد از معاینه متوجه شدیم که دندان‌هایم نشانه‌های تنفس دهانی از جمله فرسایش دندان و دندان‌قروچه را نشان می‌دادند. این برایم خبر جدیدی بود که تنفس دهانی باعث این مشکلات می‌شود و راستش را بخواهید، خیلی ناراحت شدم. بعد از دوران کودکی که پر از پوسیدگی دندان بود، به بزرگسالی تبدیل شده بودم که به خوبی از دندان‌هایش مراقبت می‌کند.
بنابراین بعد از یک جست‌وجوی سریع در مورد «آیا کسی تا به حال از چسب دهان مرده است؟»، به صورت آنلاین چسب سفارش دادم. خلاصه‌اش این است که نتوانستم حتی یک شب را با چسبی که صبح هنوز روی دهانم باشد، به پایان برسانم.
البته این آزمایش یک شکست کامل نبود ولی بعد از گذشت ۵ روز از استفاده، به نتایجی رسیدم که با شما درمیان می‌گذارم.
چه اتفاقی هنگام استفاده از چسب دهان در شب افتاد؟
من این گزینه از برند نکس‌کر (Nexcare) را انتخاب کردم که بیش از ۶.۸ هزار نظر داشت و قیمتش زیر ۸ دلار بود. چسب‌های مخصوص دهان از یک چسب ملایم استفاده می‌کنند که لب‌های شما را بدون ایجاد ناراحتی یا تحریک پوست در کنار هم نگه می‌دارد.
به محض رسیدن چسب، آن را امتحان کردم و متوجه شدم که از آنچه انتظار داشتم چسبنده‌تر است. وقتی به صورت افقی روی کل دهانم چسباندم، لب‌هایم را محکم بست؛خیلی محکم. اگر نیاز داشتم با دهان نفس بکشم جدا کردن لب‌هایم از هم دشوار بود. در ذهنم یادداشت کردم که شب در زمان خواب از یک قطعه کوچک‌تر استفاده کنم و آن را به صورت عمودی روی لب‌هایم قرار دهم.
در نهایت چیز زیادی برای گفتن وجود ندارد: من توانستم هر ۵ شب را با چسب دهان به خواب بروم. اما هر روز صبح، با چسبی که جای دیگری در تخت بود یا به بدنم چسبیده بود از خواب بیدار می‌شدم. حتی یک روز صبح، آن را دور انگشت شستم پیچیده شده پیدا کردم، و هیچ خاطره‌ای ندارم که چگونه به آنجا رسیده بود!
احتمالا استفاده از یک قطعه کوچک چسب باعث می‌شد راحت‌تر جدا شود. اما این کار ایمن‌تر از این بود که خطر جدا نشدن آن به طور کامل را بپذیرم. مساله این است که من نمی‌توانم به خوبی از بینی‌ام نفس بکشم و باید قبل از آزمایش بیشتر به این موضوع فکر می‌کردم.
به گفته پزشک متخصص گوش و حلق و بینی، من انحراف تیغه بینی جزئی دارم که جریان هوا را به سوراخ بینی چپم محدود می‌کند و شاخک‌های بینی بزرگ‌شده‌ای دارم که جریان هوا را به هر دو طرف محدود می‌کنند. علاوه بر این، به دلیل آلرژی‌های فصلی گرفتگی بینی تقریبا دائمی دارم.
خلاصه داستان اینکه تنها راهی که می‌توانم از طریق بینی نفس بکشم این است که به پهلوی راست بخوابم. معلوم شد که انجام این کار برای کل شب دشوار است.
چسب دهان در حالت بیداری بیشتر با من سازگار بود
برای عادت کردن به داشتن چسب روی دهانم شروع کردم به استفاده از آن برای چند ساعت در طول روز، در حالی که پشت میز کارم بودم.
متوجه شدم که این یک راه عالی برای تمرین تنفس از راه بینی در طول روز است. بینی من زمانی بهترین عملکرد را دارد که صاف نشسته باشم، بنابراین تنفس از راه بینی در آن حالت مشکلی نداشت.
نمی‌توانم به طور قطع بگویم که آیا هیچ یک از مزایای ادعایی تنفس از راه بینی را تجربه کردم یا نه. اما متوجه شدم که به طور کلی نفس‌های عمیق‌تری می‌کشم، که در آن لحظه احساس آرامش بخشی داشت.
آیا چسب دهان واقعا فایده‌ای دارد؟
تحقیقات بسیار کمی در مورد اثرات چسب دهان هنگام خواب وجود دارد و هیچ مدرک قطعی نشان نمی‌دهد که این عمل منجر به مزایای خاصی می‌شود.
یک مطالعه مقدماتی کوچک در سال ۲۰۲۲ نشان داد که چسب دهان در طول خواب ممکن است علائم را در افرادی که از دهان نفس می‌کشند و آپنه خواب انسدادی خفیف دارند، بهبود بخشد. البته برای پشتیبانی از این یافته‌های اولیه، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
هدف از استفاده از چسب دهان، تشویق تنفس از راه بینی است که می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- فیلتر کردن مواد آلرژی‌زا، گرد و غبار و باکتری‌ها از طریق موهای ریز داخل بینی شما (مژک)
- مرطوب و گرم کردن هوا قبل از رسیدن به ریه‌های شما، کاهش تحریک
- تقویت تولید اکسید نیتریک، ترکیبی که به گردش خون و اکسیژن‌رسانی کمک می‌کند
- کاهش احتمال خروپف و اختلالات خواب
- حمایت از سلامت دهان و دندان بهتر با جلوگیری از خشکی دهان که می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان و بوی بد دهان شود
البته خطراتی هم وجود دارد! توجه به این نکته مهم است که استفاده چسب دهان هنگام خواب ممکن است باعث بروز موارد زیر شود:
- انسداد تنفس (Breathing obstruction): اگر گرفتگی بینی، آلرژی یا هر گونه انسداد مجاری تنفسی دارید، چسب دهان می‌تواند تنفس کافی را هنگام خواب دشوارتر کند. (که برای من اتفاق افتاد!)
- افزایش اضطراب (Increased anxiety): ممکن است بستن دهان با چسب را ناراحت کننده یا حتی اضطراب‌آور بدانید.
- تحریک پوست (Skin irritation): چسب روی نوار ممکن است باعث قرمزی یا تغییر رنگ دیگر، تحریک یا واکنش‌های آلرژیک شود.
- اختلالات خواب (Sleep disruptions): اگر بدن شما به تنفس از راه بینی در شب عادت ندارد، ممکن است مکررا از خواب بیدار شوید یا صبح احساس خستگی کنید.
چسب دهان برای همه مناسب نیست
همانطور که من شخصا متوجه شدم، چسب دهان برای همه مناسب نیست و اگر شرایط زیر را دارید باید از آن اجتناب کنید:
- گرفتگی مکرر بینی به دلیل آلرژی یا سرماخوردگی
- گرفتگی مجاری بینی
- زندگی با آسم (Asthma) یا سایر بیماری‌های تنفسی
- تشخیص یا مشکوک بودن به آپنه خواب
- تجربه اضطراب یا کلاستروفوبیا (Claustrophobia) که می‌تواند با بسته شدن دهان با چسب تحریک شود
- داشتن پوست حساسی که به چسب‌ها واکنش نامطلوب نشان می‌دهد
اگر در مورد استفاده از چسب دهان هنگام خواب کنجکاو هستید، اکیدا توصیه می‌کنم ابتدا با پزشک یا متخصص خواب مشورت کنید؛ به خصوص اگر بیماری‌های تنفسی یا مشکلات خواب زمینه‌ای دارید.
آیا من به استفاده از چسب دهان ادامه خواهم داد؟
در جواب این سوال باید بگویم که من شخصا به جای استفاده از چسب دهان ترجیح می‌دهم به عادت‌های بهبود خواب پایبند باشم. عادت‌هایی مثل:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید صبحگاهی
- خنک نگه داشتن اتاق خوابم
- عدم استفاده از صفحه نمایش‌ها قبل از خواب
نتیجه‌‌ی کلی
بعد از ۵ روز امتحان کردن چسب دهان متوجه شدم که استفاده از آن در طول روز مفیدتر از شب است. من هیچ مشکلی برای به خواب رفتن با چسب نداشتم، اما وقتی هر روز صبح از خواب بیدار می‌شدم چسب سر جای خودش نبود.
با این حال در طول روز به من کمک کرد از طریق بینی نفس بکشم (داشتن انحراف تیغه بینی این کار را دشوار می‌کند). اما من برنامه‌ای برای ادامه چسب زدن به دهانم ندارم.
فراموش نکنید که قبل از امتحان کردن چسب دهان، به خصوص اگر بیماری‌های تنفسی یا مشکلات خواب دیگری دارید، با پزشک یا متخصص خواب صحبت کنید.
اصطلاحات تخصصی استفاده شده در مطلب
- فرسایش دندان (Tooth erosion): از بین رفتن مینای دندان (Enamel) در اثر اسید.
- مینای دندان (Enamel): سخت‌ترین لایه بیرونی دندان که از تاج دندان محافظت می‌کند.
- دندان قروچه (Bruxism): ساییدن یا فشردن دندان‌ها به هم، معمولا در زمان خواب.
- انحراف تیغه بینی (Deviated septum): ناصافی و انحراف تیغه غضروفی و استخوانی بینی که می‌تواند باعث انسداد مجاری بینی شود.
- شاخک‌های بینی (Turbinates): ساختارهای استخوانی کوچک در دیواره جانبی حفره بینی که به گرم و مرطوب کردن هوا کمک می‌کنند.
- آلرژی‌زا (Allergens): موادی که باعث واکنش آلرژیک در بدن می‌شوند، مثل گرده گیاهان، گرد و غبار و موی حیوانات.
- مژک‌ها (Cilia): موهای ریز و متحرکی که در سطح بعضی از سلول‌ها وجود دارند و به حرکت مواد مخاطی و ذرات خارجی کمک می‌کنند.
- اکسید نیتریک (Nitric oxide): یک مولکول گازی شکل که در بدن تولید می‌شود و نقش‌های مختلفی از جمله گشاد کردن رگ‌های خونی و بهبود جریان خون دارد.
- آپنه خواب انسدادی (Obstructive sleep apnea): یک اختلال خواب که در آن تنفس فرد در طول خواب به طور مکرر قطع و وصل می‌شود.
- آسم (Asthma): یک بیماری مزمن تنفسی که باعث التهاب و باریک شدن مجاری هوایی می‌شود و تنفس را دشوار می‌کند.
- کلاستروفوبیا (Claustrophobia): ترس از فضاهای بسته و تنگ.
منبع: healthline